Học cách đặt câu hỏi trong tiếng Việt chuẩn

Học cách đặt câu hỏi trong tiếng Việt là một trong những chuyên đề ngữ pháp rất quan trọng đối với học sinh. Câu hỏi giúp người nói khai thác thông tin hiệu quả và khuyến khích người nghe chia sẻ nhiều hơn.

Câu hỏi là gì? Chức năng của câu hỏi

Câu hỏi (hay câu nghi vấn) là câu được đặt ra với mục đích hỏi về những điều mình không biết, đang thắc mắc hay nghi ngờ nhằm tìm ra câu trả lời. Câu nghi vấn cùng với câu kể là hai loại câu được sử dụng nhiều nhất trong giao tiếp hoặc văn viết.

Câu hỏi hay còn gọi là câu nghi vấn

Các chức năng của câu hỏi:

• Câu nghi vấn được dùng để hỏi hoặc thắc mắc về một vấn đề. Ví dụ: Hôm nay em có đi học không?
• Câu hỏi dùng để cầu khiến, yêu cầu hoặc nhờ vả người khác thực hiện điều gì đó. Ví dụ: Bạn giúp mình chỉnh màu cho bức hình này được chứ?
• Chức năng thứ ba của câu nghi vấn là dùng để phủ định. Ví dụ: Tại sao bạn lại không ăn sáng thế?
• Câu hỏi còn dùng để đe dọa người khác làm một điều gì đó. Ví dụ: Con có ăn cơm ngay không thì bảo?

Cách đặt câu hỏi trong tiếng Việt đúng chuẩn

Câu hỏi được sử dụng phổ biến trong giao tiếp và văn viết, giúp người nói/viết khai thác thông tin hiệu quả. Để đặt câu sao cho đúng, bạn cần phải biết cấu trúc ngữ pháp tiếng Việt của câu nghi vấn:

Đại từ nghi vấn

Những câu hỏi cơ bản dùng để thu thập thông tin thường đặt đại từ nghi vấn ở đầu câu. Đại từ nghi vấn là: ai, gì, khi nào, ở đâu, bao nhiêu, tại sao,…

Ví dụ: “Ai đang nói đấy?”, “Khi nào bạn về nhà?”, “Tại sao bạn lại mắng tôi?”.

Từ hoặc cụm từ nghi vấn

Câu hỏi thường có từ hoặc cụm từ nghi vấn đặt ở cuối câu. Một số từ/cụm từ nghi vấn được sử dụng phổ biến là: không, sao, sao thế, sao vậy, chứ, à, hả,…

Ví dụ: “Tay cậu bị sao thế?”, “Cậu thích món ăn đó sao?”, “Bạn có muốn sang nhà mình chơi không”.

Kết thúc câu hỏi

Dấu chấm hỏi (?) luôn được đặt ở cuối câu nghi vấn. Dấu câu trong tiếng Việt này không chỉ dùng để nhận biết câu nghi vấn mà còn nhấn mạnh ý hỏi.

Lưu ý khi đặt câu hỏi trong tiếng Việt

Khi đặt câu nghi vấn, bạn cần hiểu rõ một số quy tắc như sau để đảm bảo câu hỏi rõ ràng và dễ hiểu:

• Câu nghi vấn nên đáp ứng các tiêu chí: ngắn gọn không quá dài dòng, súc tích nhưng có đủ ý hỏi.
• Tránh đặt những câu hỏi dẫn dắt khiến người nghe cảm thấy áp lực và làm sai lệch câu trả lời. Ví dụ: Thay vì hỏi “Bạn thấy món ăn này không ngon hả?” thì thay bằng “Bạn thấy món ăn này hương vị thế nào?”.
• Bạn tránh đặt nhiều ý hỏi trong một câu để người nghe có thể hiểu và trả lời trôi chảy hơn.
• Câu hỏi sẽ được trả lời bằng câu khẳng định hoặc phủ định từ người đối diện.

Hướng dẫn cách đặt câu hỏi trong tiếng Việt

Một số bài tập về cách đặt câu hỏi trong tiếng Việt

Để giúp các bạn học sinh hiểu rõ hơn về cách đặt câu hỏi, dưới đây là một số bài tập tham khảo kèm theo đáp án chi tiết:

Bài 1. Đặt câu nghi vấn với những từ được gạch chân dưới đây:

a. Hăng hái nhất và khoẻ nhất là bác Sáu.

Trả lời: Ai hăng hái và khoẻ nhất?

b. Trước khi vào giờ học, chúng em thường cùng nhau ôn lại bài cũ.

Trả lời: Các em thường làm gì trước khi vào giờ học?

Bài 2. Đặt câu nghi vấn không dùng để hỏi mà để:

a. Yêu cầu một người hãy ngừng nói chuyện.

Trả lời: Bạn làm ơn đừng nói nữa có được không?

b. Khẳng định một người bạn hôm qua học bài quá khuya.

Trả lời: Hôm qua bạn lại học bài đến khuya, phải không?

c. Bộc lộ cảm xúc về thời tiết hôm nay.

Trả lời: Hôm nay thời tiết đẹp quá, cậu nhỉ?

Kết luận

Học cách đặt câu hỏi trong tiếng Việt sao cho đúng giúp bạn sử dụng loại câu này hiệu quả trong giao tiếp hoặc văn viết. Hy vọng qua bài viết trên, bạn đọc đã hiểu rõ cấu trúc ngữ pháp của câu hỏi và đặt câu đúng chuẩn trong mọi tình huống.